TÜTÜN BAĞIMLILIĞI NEDİR?

Sigara dünyada ve ülkemizde önemli bir halk sağlığı sorunudur ve yüksek oranda nikotin içerdiği için bağımlılık yapma potansiyeline sahiptir.
Sigara, nargile, pipo içme veya dumanının solunması zamanla kişide psikolojik ve fiziksel bağımlılık oluşturur. Tütün ürünlerinde 4000'den fazla kimyasal madde bulunmaktadır. Esas bağımlılık yapan madde nikotindir. Koklanarak burundan çekilen ya da çiğnenen dumansız tütünler de nikotin kadar yüksek düzeyde zehir içermektedir.  

Yol açtığı sağlık sorunları

▪︎Kalp ve damar hastalıkları

▪︎Bronşların daralması sonucu akciğer rahatsızlıkları ve KOAH

▪︎Damarlarda tıkanma ve buna bağlı felç

▪︎Midede gastrit, ülser ve mide kanseri

▪︎Ciltte sararma, kırışıklık, cilt kanseri

▪︎Ağız kokusu ve dişlerde sararma

▪︎Gebelikte sigara içilmesi erken doğuma ve buna bağlı olarak çeşitli gelişim bozukluklarına, doğum sonrası ise sütün kesilmesine yol açar.

 

Sigarayı bıraktıktan sonra ...

▪︎Sigarayı bıraktıktan 2 saat sonra nikotin vücudunuzu terk etmeye başlar.

▪︎6 saat sonra kalp atış hızı ve kan basıncı düşmeye başlar.

▪︎12 saat sonra sigara dumanından kaynaklanan zehirli karbonmonoksit kan dolaşımınızdan temizlenir ve ciğerlerinizin daha iyi çalışmasını sağlar.

▪︎2 gün sonra tat ve koku duyularınız keskinleşir.

▪︎2-12 hafta içinde kan dolaşımı iyileşir, bu da yürüme, koşma gibi fiziksel aktiviteleri kolaylaştırır.

▪︎3-9 hafta sonra öksürme, nefes darlığı, hırıltı gibi problemler azalır ve akciğerleriniz güçlenir.

▪︎5 yıl içinde kalp krizi riski yarı yarıya azalır.

▪︎10 yıl sonra akciğer kanseri riski yarıya inerken kalp krizi riski hiç sigara içmemiş bir kişinin riskiyle aynı orana düşer.  

 

Bırakmak mümkün!
Ülkemizde pek çok hastanede Sigara Bırakma Poliklinikleri bulunmaktadır. Ayrıca özel sağlık kurumları da sigarayı bırakmaya yönelik ilaç ve psikolojik tedavi hizmeti vermektedir. 

 

ALKOL BAĞIMLILIĞI  

 

Alkolün birçok çeşidi vardır. Etanol denilen türü içki olarak tüketilmektedir. İçki olarak tüketilen alkol birçok hastalığa neden olmaktadır. Bunun yanında alkol iradeyi zayıflatır, kişi kontrol kaybı yaşar ve uyuşturucu maddelere açık hâle getirir. Uyuşturucu kullananların yüzde 57'si alkol kullanmaktadır. Alkolden uzak durmak diğer madde bağımlılıklarından korunma noktasında önleyici bir role sahiptir.

 

Yol açtığı sorunlar

▪︎Yemek borusu, gırtlak, mide ve pankreas kanserleri

▪︎Doğru düşünme, karar verme ve hareket etme gibi beynin işlevlerini bozması

▪︎Uyku bozuklukları, baş ağrısı, göz tahribatı

▪︎Kalp ve kan dolaşımı hastalıkları

▪︎Kan pıhtılaşmasını engelleme

▪︎Karaciğerde ağır hasar

 

Tedavi için

Alkol sosyal kullanımı da olan bir psikoaktif madde olduğu için alkolün kötüye kullanımını veya alkol bağımlılığının geliştiğini kabul etmek zaman alabilir. Alkol kullanan birçok kişi sosyal kullanım düzeyinde devam ederken alkol bağımlılığı gelişmektedir. Alkol kullanan ve tedavi olmak isteyen, bu konudaki problemlerine çözüm arayan kişi ve yakınları hastanelere bağlı Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri (AMATEM) ile psikiyatri kliniklerine başvurarak tedavi olabilirler.  

 

UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞI

Uyuşturucu bağımlılığı bedenin fonksiyonlarını olumsuz etkilediği halde bırakılamayan ve yokluğunda kriz yaratan maddelerin vücuda alınmasıdır.

 

Uyuşturucu Bağımlılığı Belirtileri

Uyuşturucu bağımlılığı kimyasal içerikli maddeler ve ilaçların alımıyla oluşan bağımlılıktır. Zararlı olduğu bilindiği halde alınmaya devam edilmesi ve bırakılamaması uyuşturucu bağımlılığıdır. Alınmadığında yoksunluk belirtileri gösterir. 

Bu belirtiler;

▪︎Uyuşturucu maddenin dozu azaltıldığında veya kesildiğinde kriz meydana gelmesi

▪︎Ruhsal durumun sürekli değişiklik göstermesi

▪︎Olumsuz, hoş olmayan davranışlarda bulunulması

▪︎Kendini kontrol edememe

▪︎Aşırı hassasiyet gösterme

▪︎Saldırganlık

▪︎Huzursuzluk

▪︎Arkadaş çevresinde değişiklik ve zamanın çoğunu arkadaş grubuyla geçirme ▪︎Aileyle araya mesafe koymaİştahta azalma

▪︎Uyku düzeninde değişiklik

▪︎Gözlerde kızarıklık, kilo kaybı, soğuk terleme ve ellerin titremesi gibi fiziksel belirtilerde vardır.

Uyuşturucu Bağımlılığı Tedavisi

Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi çok önemli bir tedavidir. Bu tedaviyi önemli yapan ise çok zor ve uzun bir süreç oluşudur. Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi erken dönemlerde teşhis edilip yapıldığında hem birey hem de aile için kısa zamanda iyi sonuçlar doğurabilir.
Uyuşturucu bağımlısı birey aile ve yakın çevre tarafından çok iyi gözlemlenmelidir bu gözlem erken teşhis için gereklidir. Bir diğer önemli husus ise bireyin tedaviyi olumlu karşılayıp, kabullenmesi ve tedavi için istekli olmasıdır. Bu tedavinin başarılı sonuçlanmasını sağlayacaktır.